Nieuws 21-12-2017

Medisch directeur HollandPTC Marco van Vulpen benoemd tot hoogleraar radiotherapie

Nieuwe hoogleraar werkt aan veelbelovende vorm van radiotherapie

Marco van Vulpen is onlangs benoemd tot hoogleraar Radiotherapie. Hij gaat onderzoek doen naar protonentherapie: een nieuwe veelbelovende vorm van radiotherapie die het gezonde weefsel minder schade toebrengt. Dat doet Van Vulpen in het Holland Protonen Therapie Centrum in Delft, een centrum waar het Leids Universitair Medisch Centrum samenwerkt met het Erasmus Medisch Centrum en de Technische Universiteit Delft.

Bij radiotherapie krijgen patiënten een behandeling met energierijke röntgenstraling. Dat gebeurt met zogeheten fotonen – energierijke deeltjes zonder massa – die het tumorweefsel doden. Nadeel is dat deze fotonen vaak ook schade toebrengen aan het gezonde weefsel waar ze doorheen gaan.

Dieptebommetjes
Bij de nieuwe vorm van radiotherapie worden geen fotonen maar protonen – energierijke deeltjes met massa – op de tumor afgestuurd. “Die protonen werken als een soort dieptebommetjes”, aldus de nieuwe hoogleraar Radiotherapie Marco van Vulpen. “Je kunt ze zo aansturen dat ze pas exploderen op het moment dat ze op de plaats van bestemming zijn, namelijk in de tumor. De schade aan gezond weefsel kan hierdoor tot een minimum beperkt blijven.”

HollandPTC
De nieuwe hoogleraar wil gaan onderzoeken of deze therapie inderdaad de beloofde meerwaarde heeft. Van Vulpen: “De protonentherapie heeft zich nog niet bewezen. Uit kleine studies is wel duidelijk dat deze therapie ten minste net zo goed is als standaard radiotherapie. Wij verwachten dat hij beter is.”

Dit onderzoek zal plaatsvinden in  het HollandPTC op de campus van de TU Delft. Het centrum is opgericht door het LUMC, Erasmus MC en de TU Delft en beschikt over een circulaire deeltjesversneller. Dat is een gigantisch apparaat ter waarde van 80 miljoen euro dat de protonen creëert en uiteindelijk gericht afvuurt. In juni is het gebouw van HollandPTC opgeleverd en begin volgend jaar worden de eerste patiënten er behandeld. “Het centrum wordt een soort open werkplaats”, zegt Van Vulpen die naast hoogleraar ook medisch directeur is van het HollandPTC. “We verlenen er zorg aan patiënten en we doen er onderzoek.”

Hersentumoren
Het HollandPTC start een groot onderzoeksprogramma waaraan 16 senior onderzoekers en zo’n 50 tot 60 promovendi van de 3 universiteiten meedoen. Het onderzoek richt zich in eerste instantie op mensen met hersentumoren of hoofd-halskanker die een goede kans maken op genezing. “Omdat zij waarschijnlijk nog een heel leven voor zich hebben, zijn zij het meest gebaat bij zo min mogelijk schade aan gezond weefsel”, zegt Van Vulpen. Later zal het centrum ook andere kankerpatiënten behandelen. “We hopen over 4 jaar de eerste resultaten te publiceren en over 10 jaar de meerwaarde van protonentherapie te hebben aangetoond. Als we de therapie in de vingers hebben verwacht ik dat we zo’n 1100 patiënten per jaar kunnen behandelen.”

Bron: Leids Universitair Medisch Centrum